Μελάνωμα

Το μελάνωμα αποτελεί μία από τις πιο συχνές επιθετικές μορφές καρκίνου του δέρματος. Προέρχεται από τα μελανινοκύτταρα της επιδερμίδας και είναι δυνατόν να εμφανιστεί είτε σε προϋπάρχοντα σπίλο (ελιά), είτε σε “de novo”, δηλαδή σε περιοχή που πριν ήταν υγιής.
Συχνότερα, εμφανίζεται σε περιοχές που έχουν χρόνια έκθεση στον ήλιο, ωστόσο είναι δυνατόν να εμφανιστούν και σε μη εκτεθειμένες περιοχές, όπως είναι οι παλάμες, τα πέλματα και το περίνεο.
Το μελάνωμα μοιάζει με σπίλο ή εφηλίδα με διαφορετική μορφολογία από τη συνηθισμένη. Το χρώμα του μπορεί να ποικίλλει από μαύρο, μπλε, σκούρο καφέ ή γκρίζο και σε πιο προχωρημένες βλάβες είναι δυνατόν να αρχίσει να διογκώνεται και να γίνει παχύτερο. Συμπτώματα που ενδέχεται να το συνοδεύουν είναι ο κνησμός, η αιμορραγία και η εφελκιδοποίηση.
Κλινικά ύποπτα σημεία εμφάνισης μελανώματος είναι τα ακόλουθα:
• Αλλαγή σχήματος, χρώματος ή/και μεγέθους μιας βλάβης
• Ασυμμετρία ή ανώμαλα όρια της περιοχής
• Αιμορραγία ή δημιουργία κρούστας
• Αλλαγή χρώματος ή εμφάνιση πολλών χρωμάτων μέσα σε έναν σπίλο
• Διάμετρος περιοχής μεγαλύτερη από 6mm
• Ύπαρξη υπεργερμένης περιοχής πάνω σε ένα προηγούμενα επίπεδο σπίλο
• Εξέλκωση και κνησμός (φαγούρα) μπορεί να υποδηλώνουν κακοήθη εξαλλαγή
Λόγω της επιθετικότητας και γρήγορης ανάπτυξης του νεοπλάσματος αυτού, είναι πολύ σημαντικό να εντοπίζεται το συντομότερο δυνατό. Για αυτό το λόγο, οι σπίλοι (ελιές) θα πρέπει να εξετάζονται από εξειδικευμένο Δερματολόγο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο και εκείνος θα κρίνει αν απαιτείται Δερματοσκόπηση ή Χαρτογράφηση Σπίλων, προκειμένου να υπάρχει λεπτομερείς παρακολούθηση.
Σε περίπτωση υποψίας μελανώματος, η βλάβη πρέπει να αφαιρείται χειρουργικά, ολόκληρη και το συντομότερο δυνατόν, καθώς και να εξετάζεται στο μικροσκόπιο (βιοψία). Οι βλάβες αυτές δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με Laser ή άλλες καταστροφικές μεθόδους (π.χ. Διαθερμοπηξία ή Κρυοθεραπεία) γιατί με αυτό τον τρόπο ο ιστός καταστρέφεται και χάνονται πολύτιμες πληροφορίες για τη διάγνωση του νεοπλάσματος, το βάθος του και τη σταδιοποίησή του.
Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα της βιοψίας είναι θετικό, ακολουθεί συμπληρωματική ευρύτερη χειρουργική εκτομή του νεοπλάσματος, εξέταση λεμφαδένων (λεμφαδένας φρουρός) και σταδιοποίηση του όγκου. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
Το επιφανειακώς επεκτεινόμενο και το οζώδες μελάνωμα αποτελούν τους πιο επιθετικούς τύπους μελανώματος. Η έγκαιρη διάγνωση μικρών επιφανειακών βλαβών μπορεί να οδηγήσει και σε πλήρη ίαση, ενώ προχωρημένοι όγκοι με εμφάνιση μεταστάσεων είναι δυνατόν να περιορίσουν το μέσο χρόνο επιβίωσης σε 6-9 μήνες.

Σε κάθε περίπτωση, αν το μελάνωμα διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί να θεραπευτεί πλήρως.

Άτομα υψηλού κινδύνου να θα πρέπει να προβαίνουν συστηματικά σε έλεγχο των σπίλων τους. Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη μελανώματος είναι:
• Ανοιχτόχρωμα άτομα (Φωτότυπος Ι)
• Ύπαρξη πολλών (>50) ή δυσπλαστικών – δύσμορφων σπίλων στο δέρμα
• Ύπαρξη συγγενούς σπίλου
• Ιστορικό κακοήθους μελανώματος στην οικογένεια
• Πολλές εφηλίδες ή φακίδες στο δέρμα του προσώπου, των χεριών και του σώματος
• Έντονη διακεκομμένη έκθεση στον ήλιο (π.χ. τους καλοκαιρινούς μήνες)
• Ιστορικό ηλιακού εγκαύματος κατά την παιδική ηλικία
• Έντονη έκθεση σε τεχνητές πηγές UV ακτινοβολίας (π.χ. solarium)
• Ανοσοκαταστολή